- BATTUS I
- BATTUS I.Lacedaemone oriundus, Cyreves in Africa conditor, annô 2. 32. Olymp. Euseb. Chron. quem Callunachus ait progenitorem suum fuisse. Strabo. l. 17. Battiades Ovidio in Ibin, v. 53. hinc dictus. Iuxta Cretam insula est, nomine Thera, unde profectus Battus in Africam venit, ubi Cyrenas urbem condidit. Huius benesicii memores Afri filphium illi sacrârunt, quod apud eos herba haec gloriam inter herbas obtineat primam, ut cuius caulis, sucus, folia, fructus, omnia denique, quae in silphio sunt, pretiosa sint et utilia. Amplius Batto numisma percusserunt, in cuius altera parte regia facies sculpta erat, in altera silphium, quô donatus a Cyrenaeis Battus fuerat. Hinc factum est, ut Batti silphium, pro raro et novo quopiam honore vel dono accipiatur. Significat autem Regem in lingua Libyca. Hesych. Βάττος, βασιλὲυς, τύραννος. Λίβυες. Hic linguae usque adeo impeditae fuit, ut verbum βατταρίζειν ab eo originem traxerit. Suidas. Unde Hesych. Βάττος, τραυλόφανος, ἰχνόφωνος. Nic. Lloydius. Et Battus quidem primo urbem condidit in Pharaeu insula Libyae adiacenti; dein locum Libyae Α᾿ζίριςτον (vel Α῎ζιριν) vocatum amoenissimis collibus inclusum 6. annis incoluit. Septimô autem in locum, cui ὄρασα nomen, transiit, ubi Fons Apollins, Herodotus l. 4. c. 156. et deiinceps. Fons iste indigenis Κυρῆ vocabatur, cuius Callimachus Cyrenaeus meminit Hymnô in Apollinem. A' fonte urbi nomen. Vide Cyrene: it. voce Chionis. Successit illi in regno Arcesilaus fil. de quo supra. Nummus, quem eius in honorem Cyrenaei cuderunt, unâ parte caput Ammonis, alterâ caulem silphii habebat, cum inseriprione, KYRA, h. e. ΚΥΡΗΝΑΙΩΝ, unde Proverbium Βάττου σίλφιον, de raris honoribus. Eius picturam nummi ex eo, quifuerat Antonii Pisonis Medici, expressit Yvo Villomarus, h. e. Iosephus Scaliger advers. Titium l. 8. c. 24. Nec contenti civili hôc honore Cyrenenses, etiam praeterea ei statuêre, ut Herodotus Melpom. ait τεμένεα καὶ ἱεροσύνας, fana ac ceremanias: quorum auctor iis, utibidem legas, fuit Demonax ex Mantinea Arcas: qui occasione oraculi Delphici, eo a Mantineis missus erat. Vide Gerh. Ioh. Voss. de Origin. ac Progress. Idolol. l. 1. c. 32. Salmasio vero, quandiu Battiadarum nomen Cyrenis regnavit, nummos eâ formulâ percussos habuisse videntur, qui, ab uno latere Batti imaginem, ab altera Cyrerias Regnum et silphium Batto offerentes praeferebant. Eâ vero familiâ exstinctâ, postmodum caulem silphii, et Hammonis effigiem demum insculpsisse Cyrenenses, docet, ad Solin. p. 338. Certe Aristotelis haec traditio est, quam posuerat εν τῇ Κυρηναίων πολιτεία. Et vetus Interpres Aristophanis, Βκ´ττος inquit, Κυρην´ην ἔκτισεν ἐλθὼν ἀπὸ Θήρας τῆς κατα Κρήτης νήσου, ὃν τιμήσαντες Λίβυες ἐχαρίσαντο αὐτῷ τὸ κάλλιςτον τῶ λαχάνων τὸ σίλφιον. Καὶ εν νομίσματι αὐτὸν ἐχάραξαν τῇ μὲν Βασίλειαν, τῇ δὲ σίλφιον παρὰ τῆς πόλεως δεχόμενον. Battus Cyrenen condidit, veniens e Thera, Cretae Insula: quem magnô honore excipientes Libyes, donârunt ei pulcherrimumsilphium. Et in nummis sculpserunt eum in altera parte Regnum, in altera silphium ab urbe accipientem. Unde Tzetzes,Βάττος δ᾿ ἀνταμειβόμενος προαίρεσιν τὴν τούτων,Ε᾿ν τῷ νομίσματι αὐτοῦ ἐχάροξε τυτώσας.Τοὺς Κυρηναίους φέροντας τὸ σίλφιον ἐκείνῳ,Vetus tamen alter Aristophanis Scholiastes, non in nummo, sed in statua, aut annulo, cam figuram repraesentâsse Gyrenenses dicit. Verum de nummo facile credi potest. Namque et in aliis nummis quamplurimis urbes et provincias videmus specie femineâ flores aut fructus ferentes et Ducibus Regibusque benefactoribus suis eos offerentes. Unde nil mit um, si idem fecêre Cyrenenses, quibus silphium, res tum novella erat, utpore septem annis ante urbem a Batto conditam, imbre piceô madefactâ tellure, apud illos natum, quum antea non extaret, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 358. et 359.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.